فرهنگ فارسی

¤ معین؛ محمد. فرهنگ فارسی؛ 6 ج؛ چ 1؛ تهران؛ امیر کبیر؛ 1342.

مقدمه این فرهنگ حاوی نکات زیر است:

_ منابع زبان فارسی؛ عناصر اصلی فارسی؛ اهمیت فارسی؛ فرهنگ های فارسی؛ فرهنگ هایی که در تدوین فرهنگ معین بکار گرفته شده؛ روش تهیه فرهنگ؛ فواید و مزایای آن؛ فهرست نام کسانی که در تدوین فرهنگ شرکت داشته اند؛ ماخذ؛ نشانه های اختصاری که در متن فرهنگ بکار برده شده؛ اعم از نشانه های مربوط به زبان ها؛ نکات دستوری؛ شعب علوم و نشانه های مربوط به نام کتاب ها؛ مولفان؛ مصححان و ناشران؛ جدول تطبیق حروف لاتین و یونانی با حروف فارسی(فهرست نشانه های آوا شناختی که راهنمای تلفظ صحیح مدخل هاست).


مجلدهای 1 تا 4 کلماتی را در بر می گیرد که در زبان فارسی بکار می رود.


البته این مجموعه فاقد کلمات و اصطلاحاتی است که در چند دهه اخیر در زبان فارسی متداول شده؛ از جمله اصطلاحات فنی و تخصصی و نیز آن هایی که در نثرهای معاصر بکار رفته است از قبیل نمایه؛ قلب نگاری؛ لجام گسیخته؛ جهانخوار.


به دنبال هر مدخل نخست با استفاده از نشانه های آوا شناختی تلفظ آن ذکر شده سپس ریشه؛ هویت دستوری؛ معنا یا معناهای آن غالبا به ترتیب تداول و سپس ترکیبات آن ذکر شده است.


گاه برای نشان دادن معنای دقیق؛ شاهدهایی از متون نظم و نثر فارسی آورده شده است.


در انتهای مجلد 4 نیز مجموعه مختصری از ترکیبات خارجی بدست داده شده است.


در مجلدهای 5 و 6 که اعلام نام گرفته نام افراد؛ آثار هنری و ادبی و نیز بعضی از مهم ترین اعلام جغرافیایی به ترتیب حروف الفبا ذکر شده و به دنبال هر یک توضیح مختصری آورده شده است.


¤ نجفی؛ ابوالحسن. غلط ننویسیم؛ فرهنگ دشواری های زبان فارسی. تهران؛ مرکز نشر دانشگاهی؛ 1366.


این فرهنگ حاوی مطالب زیر است:


_ پیشگفتار
_ توضیح درباره چند اصطلاح که در این فرهنگ بکار برده شده است
_ فهرست الفبایی ( غلط های رایج در نوشته های امروز اعم از غلط های املایی و انشایی؛ و استعمال نادرست واژه ها از جمله واژه های ماخوذ از زبان های خارجی و نیز اشتباهات صرفی و نحوی و به خصوص آنچه به نام گرته برداری معروف است؛ یعنی ترجمه لفظ به لفظ اصطلاحات و ترکیبات خارجی که عمدتا در سال های اخیر بر اثر شتابزدگی خبرگزاری ها و سهل انگاری مترجمان و نارسایی زبان دانشجویان از فرنگ برگشته در مطبوعات و رادیو و تلویزیون و بسیاری از کتاب ها رواج یافته و با روح طبیعت زبان فارسی مغایر است.


علاوه بر این دشواری هایی که در خود زبان وجود دارد و غالب اوقات نویسندگان را هنگام نوشتن گرفتار تردید و تزلزل می کند(تا جایی که حکم به ناتوانی زبان فارسی می دهند) مورد توجه قرار گرفته است(نجفی).


_ کتابنامه
_ فهرست مآخذ


کاربرد: این کتاب راهنمایی است برای مترجمان و معلمان زبان و محصلان و ویراستاران و بطور کلی همه کسانی که برای نوشتن قلم به دست می گیرند یا اگر هم اهل نوشتن نباشند به حفظ و سلامت زبان فارسی؛ عنصر اصلی وحدت و قومیت ما مهر می ورزند(نجفی).


منبع
نخستین درس های ترجمه فرزانه فرحزاد